O Montessori programu

Prepoznavajući značaj predškolskog vaspitanja i obrazovanja, Fondacija „Ćano Koprivica“ pokrenula je aktivnost kreiranja Montessori programa za djecu predškolskog uzrasta u okviru Pilot projekta Montessori školice „Zvono“. Program je prihvaćen od strane Zavoda za školstvo Crne Gore i od strane Nacionalnog savjeta za opšte obrazovanje Republike Crne Gore.

Posebna dimenzija predškolskog vaspitanja je u tome što je ono bitna determinanta čovjekove ličnosti. Poznato je da učenici koji u školi startuju sa boljim predznanjem ovu prednost po pravilu održavaju tokom čitavog kasnijeg školovanja. Danas već možemo prepoznati nacije i zemlje koje su ostvarile značajnu startnu prednost u obrazovanju svojih građana tako što su dobro i efikasno organizovale predškolsko vaspitanje djece.

Pojam predškolskog vaspitanja treba shvatiti kao dio sveukupnih vaspitnih uticaja koji se ostvaruju od rođenja djeteta do polaska u školu. Vaspitanje je pojam koji u sebi sadrži i obrazovne uticaje. U odnosu na vaspitne uticaje, vaspitanje treba shvatiti prvenstveno kao intencionalan i organizovan proces.

Polazeći od stanovišta da je u Crnoj Gori 2010. godine usvojena Strategija predškolskog vaspitanja i obrazovanja (2010-2015) koja sistem predškolskog vaspitanja i obrazovanja vidi kao nivo obrazovanja sa kojim se djeca prvo susrijeću, a ujedno je od velikog značaja za sveukupan rast i razvoj, kao i formiranje ličnosti kod djece, stvaraju se uslovi za podsticanje programa, kao što je Montessori program, koji podrzava humanističku koncepciju predškolskog vaspitanja i obrazovanja, a koja je u skladu sa demokratskim načelima Crne Gore i odgovor na reformske procese obrazovanja u Evropi.

Neke od ključnih karakteristika ove koncepcije odnose se na: integralan pristup, otvorenost sistema i diversifikaciju programa (koja je rezultat različitih potreba i interesovanja djece i roditelja). Polazeći od novih tendencija, posebno diversifikacije programa i modela, u Nikšiću je započet proces uvođenja i razvijanja Montessori programa kroz Pilot projekat čiji je cilj da obezbijedi pristup kvalitetnom predškolskom obrazovanju djece.

O Mariji Montessori i Montessori pedagogiji

Prva Dječija kuća Marije Montessori počela je svoj rad 1907. godine, kao Casa dei Bambini, u Rimu. Za tri-četiri godine svog postojanja proširila se i u Zapadnu Evropu, i posle kratkog vremena pojavila se i u Sjedinjenim Državama. Poslije nekoliko decenija, Montessori vrtići prisutni su na svim kontinentima. U vremenima diktature, uvijek progonjena i šikanirana, a uvijek rado prihvaćena u zemljama gdje vlada humanističko shvatanje, demokratija, gdje se dijete nalazi u centru interesovanja, gdje se smatra da je mir dragocjenost, koju treba čuvati.

Montessori pedagogija etablirana je već sto godina u pedagoške sisteme Evrope i važna je sastavnica u formiranju načina i odnosa prema djetetu, kao i cjelokupnog vaspitanja i obrazovanja.

Danas je Montessori program svjetski priznata pedagoška koncepcija u obrazovanju, koja od 80-tih godina doživljava svoju ponovnu renesansu. Zasniva se na filozofiji razvoja djeteta prema kojoj dijete stiče operativna znanja u područjima života u kojima će učestvovati kao odrasla osoba. Montessori pedagogija predstavlja cjelovit i orginalan vaspitno-obrazovni sistem, koji naglašava značaj samoaktivnosti djeteta i individualni tempo razvoja, i ima jedinstven pristup u tehnici učenja. Naglasak nije na podučavanju djeteta, nego se osigurava podsticajna sredina koja povećava dječiju prirodnu radoznalost i omogućava da kroz igru djeca spontano uče otkrivanjem.

Pedagogija M. Montessori temelji se na naučnom posmatranju spontanog učenja djece, na podsticanju vlastitog djelovanja djeteta i njegove samostalnosti i na poštovanju djetetove ličnosti.

Montessori pedagogijom izučavaju se sljedeća Montessori osnovna načela, jedinstvena na svim kontinentima prema odrednicama AMI – Association Montessori Internationale, organizacije koju je utemeljila sama M. Montessori, sa sjedištem u Americi. Organizacija je utemeljena radi čuvanja, širenja i daljnjeg razvoja ideja i načela M. Montessori za cjelovit razvoj ljudskih bića.

Kroz AMI organizaciju osiguran je visok kvalitet podučavanja Montessori načela. U svijetu postoji i niz drugih ustanova, na međunarodnom i na lokalnim nivoima koje podučavaju Montessori pedagogiju. Mnoge od njih udružene su od 1991. godine zajedno sa AMI i MACTE – Montessori Accreditation Council for Teacher Education – Savjet za odobravanje programa obrazovanja za Montessori vaspitače i učitelje. Montessori pedagogiju podučavaju AMI treneri, odnosno osobe koje ispunjavaju visoke MACTE kriterije za predavače.

AMI odobrava laku promjenljivost i otvorenost programa u odnosu na uslove pojedinih zemalja.

Danas je u svijetu moguće proučavati Montesori teoriju i razvijenu Montessori praksu za razdoblje od rođenja do 18. godine i osposobiti se za Montessori vaspitača ili učitelja.

Predškolska ustanova sa prilagođenim Montessori programom prati obavezni plan i program. Savremena tendencija predškolskog vaspitanja i obrazovanja teži globalnom vaspitavanju ličnosti djeteta, koje ima svoje kapacitete i granice, osobenu akumulaciju iskustva – što određuje njegov lični tempo razvoja.

Postojećom koncepcijom predškolskog vaspitanja i obrazovanja u Crnoj Gori i prilagođenim Montessori programom, predškolskom djetetu se omogućava da slijedi svoj lični razvoj, da razvija sposobnosti i uspostavlja interakcije sa sredinom, kao što se i određuje opšti cilj predškolskog vaspitanja, da se djetetu omogući da slijedi svoj lični razvoj, da obogati svoju sposobnost stupanja u odnose sa drugima i ulaženja u interakciju sa okruženjem, stvaranjem povoljne vaspitne sredine u kojoj će sticati iskustva po sopstvenom programu i prevoditi ih u saznanja. Ovakva koncepcija predškolskog vaspitanja i obrazovanja omogućava uslove za razvoj svih potencijala djece, njihovo odrastanje i zadovoljavanje potreba zasnovanih na principima Konvencije UN o pravima djeteta, a u skladu je sa opštim i specifičnim ciljevima i načelima Strategije predškolskog vaspitanja i obrazovanja u Crnoj Gori (2010-2015).